BASF Nederland B.V. betaalt 250.000 euro voor niet naleven veiligheidsregels

Het Openbaar Ministerie heeft aan BASF Nederland BV een strafbeschikking in de vorm van een boete van 250.000,- euro opgelegd.  Het OM verwijt het bedrijf dat het in de periode van juli 2014 tot en met februari 2015 op haar locatie in De Meern niet alle maatregelen heeft getroffen om zware ongevallen te voorkomen. Daarnaast zou het bedrijf de Arbeidsomstandighedenwet hebben overtreden. Het bedrijf wist of had redelijkerwijs moeten weten dat daardoor schade aan de gezondheid van haar werknemers kon ontstaan.

BASF Nederland B.V. (BASF) heeft 662 medewerkers, die verspreid over verscheidende locaties grondstoffen ontwikkelen, produceren en verkopen voor tal van sectoren. Bij enkele locaties van BASF wordt met gevaarlijke stoffen gewerkt. Zo’n locatie is daarom een zogenoemd bedrijf met risico’s op zware ongevallen (BRZO). Voor dit soort bedrijven geldt dat zij alles moeten doen om de risico’s op zware ongevallen te beperken, dan wel de gevolgen voor mens en omgeving beperkt te houden.

Strafrechtelijk onderzoek

Het strafrechtelijk onderzoek betrof de locatie van BASF in De Meern in Utrecht, waar proceskatalysatoren worden geproduceerd voor de industrie. Het opsporingsonderzoek door de Inspectie SZW en de politie Midden-Nederland startte in januari 2015, naar aanleiding van een tweetal incidenten.

Op 3 juli 2014 vond een emissie plaats van nikkelmonoxide in de zogenaamde tabletteerafdeling van BASF. Uit onderzoek blijkt dat de emissie werd veroorzaakt door een ondeugdelijke sluiting van inspectieluik op een trilzeef. Nikkelmonoxide kan kankerverwekkend zijn.

Op 9 september 2014 verrichtten werknemers van BASF werkzaamheden onder een reactor, zonder dat de voor deze werkzaamheden verplichte werkvergunning was verleend. De benodigde veiligheidsmaatregelen bleken niet verricht. Bij een werknemer die bezig was onder de reactor zijn brandwonden ontstaan, omdat er pyrofoor nikkel vrij kwam. Bij een tweede werknemer zijn na het incident psychische klachten ontstaan.

Op 6 februari 2015 ontsnapte een nikkelhoudende stof aan een maalinstallatie in de centrale ruimte van de Base Metalfabriek. Er waren onvoldoende maatregelen genomen om dit te voorkomen. Inhaleerbare nikkelverbindingen kunnen kankerverwekkend zijn.

Volgens het OM heeft BASF het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 (BRZO’99) en de Arbeidsomstandighedenwet overtreden. Het bedrijf heeft er niet alles aan gedaan om de ongevallen te voorkomen, dan wel de gevolgen beperkt te houden. Dit mag wel van een werkgever verwacht worden. Deze strafbare feiten kunnen BASF aangerekend worden. Het strafrechtelijk onderzoek heeft geen bewijs opgeleverd naar betrokkenheid bij de geconstateerde strafbare feiten van het management van BASF.

Voor een uitgebreide omschrijving van de feiten, zie ook het feitenrelaas (PDF) (pdf, 274 kB).

Passende afdoening

Het gaat om ernstige feiten vindt het OM. Het OM ziet de betaling van 250.000 euro boete in de vorm van het betalen van een strafbeschikking als een passende afdoening. In de zittingszaal was het OM tot een vergelijkbare strafeis gekomen.

Wat heeft meegewogen is dat BASF de slachtoffers tegemoet is gekomen. Volgens het OM heeft het bedrijf de schade op een passende wijze vergoed. Daarnaast  heeft BASF mede naar aanleiding van deze strafzaak inmiddels maatregelen getroffen om herhaling van dit soort incidenten in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. De veiligheid van de inrichting is opnieuw bekeken. Er is een veiligheidsplan gemaakt en er zijn gesprekken gevoerd over veiligheidscultuur. Incidenten worden structureel onderzocht en er is geld vrijgemaakt voor investeringen.

Er is overleg met de bestuurlijke toezichthouders (Omgevingsdienst en Inspectie SZW) over het beleid en de maatregelen. De door BASF ingediende plannen voor verbetering zijn voorgelegd en besproken met de bevoegde gezagen, te weten de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en de Inspectie SZW. Beide diensten hebben hun goedkeuring gegeven aan de ingediende verbeterplannen. Vanuit de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied zal er ook verder op worden toegezien dat de maatregelen uit de plannen conform afspraken worden uitgevoerd.

Na het laatste incident van februari 2015 hebben zich binnen de inrichting van BASF geen noemenswaardige incidenten meer voorgedaan. Voor het OM is de zaak hiermee afgedaan.

Bron: OM