Geen verschoningsrecht voor de onafhankelijke advocaat-feitenonderzoeker
/Per 1 januari 2025 geldt voor advocaten de gewijzigde toelichting op gedragsregel 9. Op basis hiervan dienen advocaten tegenover cliënten en derden ervoor te zorgen dat er geen misverstand bestaat over de hoedanigheid waarin hij of zij werkt. Dit vereist een actieve houding van de advocaat, zodat er geen misverstand kan bestaan over de hoedigheid waarin de advocaat werkt. Een advocaat blijft altijd advocaat, maar kan namelijk werkzaamheden verrichten in een andere hoedanigheid dan die van advocaat, zoals die van onafhankelijk feitenonderzoeker.
In de gewijzigde toelichting wordt een specifieke passage gewijd aan feitenonderzoek verricht door advocaten. Speciaal hiervoor heeft de NOvA een model ontwikkeld waarmee derden worden geïnformeerd over de (betekenis van de) rol van de advocaat.
In de gewijzigde toelichting valt ook het een en ander te lezen over het verschoningsrecht van de advocaat-feitenonderzoeker.
Als het gaat om feitenonderzoek, dan kan door een advocaat in twee verschillende hoedanigheden worden verricht:
In de hoedanigheid van (partijdige) advocaat die feitenonderzoek verricht ten einde de eigen cliënt te kunnen adviseren over diens rechtspositie; of
In de (andere) hoedanigheid van (objectief/onpartijdig) onafhankelijk feitenonderzoeker.
De wettelijke geheimhoudingsplicht (artikel 11a van de Advocatenwet) en het daarmee samenhangende verschoningsrecht zijn onlosmakelijk verbonden met de (partijdige) hoedanigheid van advocaat. Het verschoningsrecht strekt zich uit over hetgeen de advocaat, in die hoedanigheid, als zodanig is toevertrouwd.
Bij optreden in de andere hoedanigheid kunnen wel andere vormen van verplichte geheimhouding bestaan, bijvoorbeeld voortvloeiend uit een overeenkomst, waarbij het schenden daarvan eveneens tuchtrechtelijk verwijtbaar kan zijn. Hieruit volgt dat in dit geval, bij deze andere hoedanigheid, de onafhankelijk advocaat-feitenonderzoeker, het verschoningsrecht niet geldt, maar “slechts” en mogelijk een andere vorm of vormen van geheimhouding.
