Voorkomen dat melders van misstanden op de werkvloer worden benadeeld en actief inzetten op betere wetgeving. Dat zijn de meest in het oog springende activiteiten van het Huis voor Klokkenluiders in 2021. Dit blijkt uit het jaarverslag van het Huis voor Klokkenluiders.

Betere bescherming

In 2021 zette het Huis voor Klokkenluiders steeds meer in op het voorkómen van misstanden op het werk en het beter beschermen van melders tegen benadeling. Het gaat dan om werksituaties waarbij bijvoorbeeld sprake is van gevaar voor de volksgezondheid, de veiligheid van personen of aantasting van het milieu.

In 2021 werd het Huis ruim 200 keer benaderd voor een adviesverzoek. In zeker elf gevallen bleek er sprake te zijn van een vermoedelijke misstand. Het Huis voor Klokkenluiders probeert in dat soort gevallen vroegtijdig te interveniëren om de misstand en eventuele benadeling van de melder snel een halt toe te roepen.

In bepaalde gevallen kan het Huis voor Klokkenluiders ook achteraf onderzoek verrichten naar een bepaalde meldsituatie. In 2021 liepen er zeven uitgebreide onderzoeken naar zo’n situatie, waarvan er twee zijn afgerond.

Het Huis voor Klokkenluiders heeft in 2021 twee omvangrijke onderzoeken afgerond en hierover eindrapporten gepubliceerd. Het eerste rapport had betrekking op een medewerker bij een vastgoedonderneming die een vermoeden van een interne misstand meldde, en benadeling ondervond door tekortkomingen in het interne onderzoeksproces. Het tweede rapport had betrekking op een werknemer van een publieke onderzoeksorganisatie die een vermoeden van een misstand meldde, waarbij geen causale relatie tussen de melding en de benadeling kon worden vastgesteld.

Betere wetgeving

Het Huis voor Klokkenluiders zette in 2021 in op meer ondersteuningsmaatregelen, sanctiebevoegdheden, interventiemogelijkheden en de wettelijke verankering van de preventie- en kennistaak. Volgens de organisatie komt het nog te vaak voor dat werknemers die bij hun werkgever een misstand melden worden benadeeld. Voorbeelden daarvan zijn isoleren, overplaatsing, contractbeëindiging, slepende procedures of ontslag.

“Ons beeld is dat bedrijven en organisaties nog onvoldoende investeren in een goed functionerend en gedragen integriteitsbeleid”, aldus Huisvoorzitter Wilbert Tomesen. “Meldingen worden regelmatig niet goed opgepakt, de melder wordt niet altijd serieus genomen en het lijkt erop dat veel organisaties slechts lippendienst bewijzen aan het belang van integriteit binnen de eigen muren”.

Beter integriteitsbeleid

Dat het integriteitsbeleid binnen Nederlandse organisaties vaak beter kan, blijkt ook uit een verkenning die het Huis in 2021 hield onder integriteitsmanagers. Zij krijgen vaak te weinig tijd en ruimte om hun functie uit te kunnen oefenen en bij het management is er vaak onvoldoende urgentiebesef voor het stevig verankeren van integriteitsbeleid.

De verkenning heeft onder meer geresulteerd in de ontwikkeling van de IntegriteitsWijzer, een gratis online tool waarmee bedrijven en organisaties gemakkelijk hun integriteitsbeleid kunnen toetsen. Bedrijven en organisaties kunnen ook bij het Huis terecht met vragen over hun integriteitsbeleid. In 2021 hadden deze vragen vooral betrekking op de invoering van de EU-richtlijn voor klokkenluiders en de verplichte meldregeling voor werkgevers.

Bekijk het Jaarverslag 2021 Huis voor Klokkenluiders.