NOvA: Nieuwe civiele confiscatieprocedure omzeilt strafrechtelijke waarborgen

De NOvA heeft aan minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid een wetgevingsadvies uitgebracht over het Wetsvoorstel Versterking aanpak ondermijnende criminaliteit II. Zowel qua vorm als inhoud staat de NOvA kritisch ten opzichte van dit wetsvoorstel. Het grootste kritiekpunt is dat een mogelijkheid van civiele confiscatie van goederen wordt geïntroduceerd zonder dat strafrechtelijke waarborgen van toepassing zijn.

Om de aanpak van ondermijnende criminaliteit te versterken, bevat het wetsvoorstel een aantal deelvoorstellen. De belangrijkste is de introductie van confiscatie zonder veroordeling. Hiermee zou het mogelijk worden om goederen in beslag te nemen, zonder dat daarvoor een veroordeling of een verdachte nodig is. Met deze non conviction based confiscation (NCBC) kan het OM bij de civiele rechter een procedure starten om geconfisqueerde goederen aan de staat te laten vervallen, als aannemelijk is dat die goederen afkomstig zijn (uit de baten) van criminaliteit.

Onvoldoende noodzaak

De NOvA vindt dat de noodzaak om deze procedure bij de civiele rechter te laten plaatsvinden niet afdoende is gemotiveerd. Ook komt de verhouding met het strafproces onvoldoende naar voren. De voorgestelde civiele confiscatieprocedure omzeilt de strafrechtelijke waarborgen, wat vanuit het oogpunt van rechtsbescherming ongewenst is.

Overige voorstellen

Daarnaast wordt in dit wetsvoorstel een aantal andere voorstellen gedaan die zouden strekken tot een verdere versterking van de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Dit betreft onder meer een verruiming van de mogelijkheid tot hoofdelijke oplegging van de ontnemingsmaatregel, uitbreiding van de bestraffingsmogelijkheden voor bepaalde delicten en een wijziging van de wrakingsregeling. Ook op deze onderdelen gaat het advies van de NOvA nader in.

Veegwetconstructie

Naast de inhoudelijke kritiekpunten is de NOvA geen voorstander van de vorm van deze ‘veegwetconstructie’. Onder de noemer van de versterking van de aanpak van ondermijning wordt met dit wetsvoorstel gepoogd een veelheid aan onderwerpen te regelen, terwijl veel van die onderwerpen los van elkaar staan en niet met elkaar samenhangen. De NOvA vindt het wenselijk dat de verschillende onderdelen bij aparte wetsvoorstellen worden geregeld, zodat deze ook in de parlementaire behandeling de aandacht krijgen die ze verdienen.

Download NOvA-advies

Het volledige wetgevingsadvies van de NOvA – gebaseerd op de adviezen van de adviescommissies strafrecht, bestuursrecht, burgerlijk procesrecht en belastingrecht – is te downloaden in de juridische databank.