Raad van State 17 oktober 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3389

De manier waarop deskundigenberichten van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening (StAB) tot stand komen, is niet in strijd met het recht op een eerlijk proces. Dat blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het recht op een eerlijk proces is neergelegd in artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

De Afdeling bestuursrechtspraak schakelt de StAB regelmatig in als deskundige bij geschillen over ruimtelijke ordening en milieu, bijvoorbeeld als zij behoefte heeft aan een beschrijving van de situatie ter plekke en de feitelijke gevolgen van een besluit. Het deskundigenbericht van de StAB betrekt de Afdeling bestuursrechtspraak bij de beoordeling van het geschil.

Hoe luidt het bezwaar?

In een beroepszaak over een bestemmingsplan voerde een bezwaarmaker aan dat de Afdeling bestuursrechtspraak handelt in strijd met het recht op een eerlijk proces, zoals dat blijkt uit het Mantovanelli-arrest. De bezwaarmaker vindt dat zij om twee redenen niet volledig tegenspraak heeft kunnen bieden op het deskundigenrapport.

Ten eerste omdat zij niet heeft kunnen reageren op het conceptverslag van de StAB.
Ten tweede omdat de bezwaarmaker niet de kans heeft gekregen tegenover de deskundige de andere partijen te overtuigen van haar standpunt. Om deze redenen handelt de Afdeling bestuursrechtspraak volgens de bezwaarmaker ook in strijd met de Gedragscode voor gerechtelijk deskundigen, zoals die door de rechtbanken wordt gehanteerd. Zij vindt dat de Afdeling bestuursrechtspraak om deze redenen het StAB-verslag niet bij de beoordeling mag betrekken.

Effectieve inbreng en adequate tegenspraak

In de uitspraak van vandaag gaat de Afdeling bestuursrechtspraak uitgebreid op deze bezwaren in. De Afdeling bestuursrechtspraak past bij het inschakelen van de StAB de procedure in artikel 8:47 van de Algemene wet bestuursrecht toe. Zo worden de vragen die de Afdeling bestuursrechtspraak aan de StAB wil stellen vooraf aan partijen voorgelegd. Ook hebben partijen de gelegenheid te reageren op het deskundigenbericht, waarvan de bezwaarmaker ook gebruik heeft gemaakt. Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak is de beroepsprocedure in deze zaak niet vergelijkbaar met de situatie in de zaak die heeft geleid tot het Mantovanelli-arrest, was er geen reden om de bezwaarmaker te laten reageren op het conceptverslag, en is het niet de bedoeling dat partijen elkaar ten overstaan van de deskundige proberen te overtuigen van hun gelijk. Verder oordeelt de Afdeling bestuursrechtspraak dat zij niet verplicht is de gedragscode van de rechtbanken toe te passen. De conclusie is dat de bezwaarmaker "effectief inbreng" en "adequaat tegenspraak" heeft kunnen leveren op het deskundigenbericht. Van strijd met artikel 6 EVRM is daarom geen sprake.

Lees hier de volledige uitspraak.