Volksgezondheid geeft doorslag in fipronil affaire
/Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft uitspraak gedaan over de blokkade van 117 pluimveebedrijven in verband met fipronilverontreiniging.
Fipronil is een stof waarmee bloedluis bij kippen kan worden bestreden. In Nederland is dat vanwege gezondheidsrisico’s niet toegestaan. In het najaar van 2016 kreeg de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een signaal dat Chickfriend het verbod overtrad en firpronil gebruikte in de stallen van pluimveehouders. In de administratie van Chickfriend is een klantenlijst aangetroffen en bij zeven pluimveebedrijven uit die lijst zijn monsters genomen en daarin is fipronil aangetroffen.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (minister) heeft deze bedrijven een verbod opgelegd voor de afvoer van pluimvee, eieren en mest (bedrijfsblokkade). Uit voorzorg legde de minister ook een bedrijfsblokkade op aan de andere klanten van de lijst en aan bedrijven die zelf bij de NVWA hadden gemeld dat Chickfriend hun stallen had gereinigd (zelfmelders). Later is ook bij deze bedrijven fipronil aangetroffen. De bedrijven zijn pas weer vrijgegeven nadat de eieren fipronil vrij waren.
Volgens het CBb heeft de minister bewezen dat fipronil een schadelijke stof is en dat de consumptie van de verontreinigde eieren een risico voor de volksgezondheid betekende. De bescherming van de volksgezondheid mocht de NVWA zwaarder wegen dan de belangen van de pluimveehouders. Dit betekent dat de blokkade van de meeste pluimveebedrijven terecht was. Wel tikt het CBb de minister op de vingers, omdat hij een onvolledig dossier instuurde en de pluimveehouders niet tijdig heeft gehoord. Maar de rechtsgevolgen van de besluiten laat het CBb in stand.
In twee zaken vindt het CBb de blokkade niet terecht. In een zaak produceert het bedrijf broedeieren voor de fok van vleeskuikens. Het eten van pluimveevlees uit met fipronil verontreinigde broedeieren levert geen gevaar voor de volksgezondheid op. De minister veronderstelt dat broedeieren direct (als consumptie-eieren) in de voedselketen terecht kunnen komen, maar liet na te onderzoeken of dit daadwerkelijk het geval was met de eieren van dit bedrijf. Hierdoor staat niet vast dat deze eieren een onaanvaardbaar risico vormden voor de volksgezondheid. In de andere zaak gaf de minister een mondeling blokkadebevel, terwijl de wet eist dat een blokkade schriftelijk wordt opgelegd.
