Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Vifo) in werking getreden

Op 1 juni zijn de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Vifo), het Besluit veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames en het Besluit toepassingsbereik sensitieve technologie in werking getreden.

Het doel van de wet is het vastleggen van regels waarmee risico’s voor de nationale veiligheid, als gevolg van bepaalde verwervingsactiviteiten zoals investeringen en fusies, beheerst kunnen worden. Dit soort verwervingsactiviteiten met betrekking tot vitale aanbieders of ondernemingen die over sensitieve technologie beschikken, kunnen leiden tot risico’s voor de nationale veiligheid. Het gaat met name om het risico op de aantasting van de continuïteit van vitale processen, de aantasting van de integriteit en exclusiviteit van kennis en informatie, en het ontstaan van strategische afhankelijkheden.

Met de wet worden twee zaken geregeld. In de eerste plaats wordt, in samenhang met de reeds bestaande sectorale investeringstoetsen, een stelsel van toetsing van wijzigingen van zeggenschap en invloed vormgegeven. In de tweede plaats wordt een brede toets ingevoerd, die dient als een vangnet voor wijzigingen van zeggenschap en invloed die niet goed door middel van sectorspecifieke wetgeving zijn of kunnen worden afgedekt. Dit vangnet geldt ook voor sectoren waarvan wordt geconstateerd dat er een toets voor nodig is, maar waarbij sectorale wetgeving (nog) niet op korte termijn inzetbaar is.

Concreet betekent dit niet alleen dat toekomstige, in aanmerking komende investeringen in kritieke infrastructuur of gevoelige technologie moeten worden gemeld aan de Nederlandse minister van Economische Zaken, maar de minister kan partijen ook verplichten om binnen acht maanden na inwerkingtreding van de wet een melding in te dienen indien een investering gedaan na 𝟴 𝘀𝗲𝗽𝘁𝗲𝗺𝗯𝗲𝗿 𝟮𝟬𝟮𝟬 een risico kan vormen voor de nationale veiligheid.

In verband met deze wet is vandaag een tweede besluit gepubliceerd dat de reikwijdte van sensitive technology bepaalt. Dit heeft niet alleen betrekking op militaire goederen en goederen voor tweeërlei gebruik, maar ook op kwantum-, halfgeleider- en fotonische technologie en producten voor hoge betrouwbaarheid/informatiebeveiliging.

In Nederland bestond al investeringscontrole in de energie sector (sinds 2012) en de telekom sector (sinds 2020). Voor de defence-sector is een wetsontwerp met een sectorspecifiek investeringsregime aangekondigd dat later dit jaar zal worden geraadpleegd.

Dit voegt nog een land toe aan de lijst van landen met investeringscontrole die het CELIS-instituut heeft onderzocht.

De wet was al in 2022 aangenomen. Er is gekozen voor de snelle inwerkingtreding na publicatie gelet op de nadelen die voor ondernemingen verbonden kunnen zijn aan een latere inwerkingtreding.