Door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie (EU) is op 19 april respectievelijk 14 mei 2018 wetgeving aangenomen om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen ten aanzien van wisselplatforms voor virtuele valuta en aanbieders van bewaarportemonnees. Deze wetgeving is een wijziging van de vierde anti-witwasrichtlijn, ook wel de vijfde anti-witwasrichtlijn genoemd. De afspraken maken deel uit van een grotere set aan maatregelen van de EU tegen financiële criminaliteit en belastingontduiking.

Hoofdvraag aan het begin van onderhavig artikel is hoe artikel 174 Sr is toegepast sinds de inwerkingtreding en of door de toepassing van artikel 174 Sr de beoogde doeltreffende repressie is bereikt? Kunnen consumenten sinds de inwerkingtreding van artikel 174 Sr beter worden beschermd? Er is sinds de inwerkingtreding ruim 130 jaar verstreken, dus men zou kunnen veronderstellen dat inmiddels de nodige zaken aan de rechter zijn voorgelegd.

Hoewel in de literatuur al vrij eensgezind werd aangenomen dat de strafrechtelijke immuniteit van overheidslichamen haar langste tijd had gehad, besloot de Eerste Kamer op 10 november 2015 met een minieme meerderheid van slechts één stem verschil anders. Met die voor velen onverwachte uitkomst kiest de wetgever, in weerwil van de daarop veelvuldig geuite kritiek, voor het behoud van de status quo inzake de immuniteit van centrale en decentrale overheidslichamen en hun feitelijk leidinggevers.

Het Nederlandse strafrecht kent een geheel eigensoortige benadering van het daderschap van de rechtspersoon. Sinds het Drijfmestarrest uit 2003 kan worden gesproken van een ruime, open benadering waarbij diverse ‘omstandigheden’ aanknopingspunten kunnen opleveren om het daderschap van een rechtspersoon aan te nemen. Volgens het geldende recht is sprake van daderschap van een rechtspersoon als de gedraging in kwestie ‘redelijkerwijs’ aan de rechtspersoon kan worden ‘toegerekend’. Het antwoord op de vraag wanneer een gedraging aan een rechtspersoon kan worden toegerekend, is volgens de Hoge Raad afhankelijk van de omstandigheden van het geval en de aard van de gedraging.