In mei 2023 meldde de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) dat ongeveer 100.000 mensen in Nederland vatbaar zijn voor wat zij anti-institutionele complottheorieën noemen. Sommige individuen namen het idee over dat men 'soeverein' zou kunnen worden en alle banden met de overheid zou kunnen verbreken. Deze zelfverklaarde vorsten bouwen actief parallelle structuren op; niet alleen mentaal en institutioneel, maar ook financieel. In dit artikel onderzoeken de auteurs enkele van de financiële praktijken die door deze vorsten worden gepromoot en toegepast. Bovendien laten ze zien hoe hun ambities passen in een veel breder scala aan regelingen die worden aangeboden aan degenen die financieel onthecht willen raken.

Dit artikel onderzoekt het financiële beheer van de groothandel in drugs. Er worden vier kenmerken geïdentificeerd. Ten eerste is kopen op krediet niet ongebruikelijk in de groothandel. Het tweede kenmerk is aansprakelijkheid. De persoon die in het bezit is van de drugs, is ook financieel verantwoordelijk voor het betrokken bedrag. Een derde kenmerk is een hoge omloopsnelheid. Om het risico op aansprakelijkheid te verkleinen, worden de drugs zo kort mogelijk vastgehouden. Ten vierde is de groothandel in drugs nog steeds grotendeels een cashflowbedrijf. Als gevolg hiervan moeten grote hoeveelheden contant geld internationaal worden verplaatst. Vanwege het antiwitwasbeleid is het echter niet mogelijk om (regelmatig) grote sommen contant geld te storten en te verplaatsen binnen het formele financiële systeem zonder een ongebruikelijk transactierapport te genereren bij de Financial Intelligence Unit (FIU). Ondergrondse bankiers profiteren hiervan door drugshandelaren een parallelle betalingsstructuur aan te bieden. Zonder hun diensten zou de groothandel in cocaïne waarschijnlijk veel minder efficiënt zijn en daarom kleiner.

Het CBS neemt, conform de Europese regelgeving, illegale en informele activiteiten op in de ramingen van de nationale rekeningen. Deze ramingen zijn onderhevig aan grotere onzekerheid en er worden andere methoden en bronnen gebruikt dan voor legale activiteiten. Het CBS kiest ervoor om eens in de vijf jaar een uitgebreide raming te maken en in de overige jaren een eenvoudigere raming. De redenen voor deze eenvoudigere raming en de raming zelf worden toegelicht. Speciale aandacht wordt besteed aan synthetische drugs, waarbij het verschil tussen de inkomsten die binnen de landsgrenzen worden gegenereerd en die aan de Nederlandse economie worden toegeschreven, wordt toegelicht.