Deze week, op 6 en 7 juni, staan zes verdachten, drie natuurlijke personen en drie rechtspersonen, terecht voor de rechtbank Rotterdam vanwege de verdenking van overtreden van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) omdat zij ervan verdacht worden twee sloopschepen illegaal te hebben overgebracht naar Turkije. De officier van justitie tijdens de zitting: “Sloopschepen vormen één van de grootste stromen gevaarlijk afval vanuit industrielanden. De meeste schepen bevatten grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. De Europese Unie (EU) streeft met de EVOA een hoog beschermingsniveau na met als doel de nadelige gevolgen voor de gezondheid van de mens en het milieu als gevolg van handelingen met afvalstoffen zoveel als mogelijk te beperken. Het Openbaar Ministerie (OM) treedt waar mogelijk op om tegen te gaan dat afval wordt gedumpt in landen met een kwetsbare verwerkings- en toezichtcultuur.” Het OM eiste geldboetes tot 100.000 euro tegen de rechtspersonen en werkstraffen tot 240 uur tegen de natuurlijke personen.

Kennisgeving vervoer gevaarlijke stoffen ontbrak

Aanleiding van dit strafrechtelijk onderzoek is het onderzoek van de Zeehavenpolitie in een database met gegevens van gesloopte schepen. Volgens deze database waren twee zeeschepen op 6 maart 2014 respectievelijk 28 april 2015 gesloopt in Turkije. Toen de schepen het strand van de sloopwerf op werden gevaren, bevatten zij naast staal ook nog olie, brandstoffen, accu’s, koelinstallaties met koudemiddelen en asbest. Krachtens de EVOA had voor beide schepen voorafgaand aan het overbrengen, een kennisgeving gedaan moeten worden.

Milieucriminaliteit

Sloopschepen vormen één van de grootste stromen gevaarlijk afval vanuit industrielanden. De meeste schepen bevatten namelijk grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Dat in de praktijk vele schepen toch in strijd met de EVOA worden ontmanteld op de stranden van Turkije, India, Bangladesh en Pakistan komt doordat economische belangen prevaleren. De veel lagere arbeidskosten, de minder strenge milieu- en gezondheidsvoorschriften en de inkomsten uit recycling van staal verklaren waarom exploitanten in Turkije en Zuid-Azië eigenaars voor hun schepen een veel hogere prijs kunnen bieden dan hun potentiële concurrenten in andere landen.

Gevolgen voor mens en milieu

De officier van justitie: “Van verdachten, professionele spelers, ondernemingen die deelnemen aan het economisch verkeer, wordt verwacht dat deze voorafgaande aan hun handelen zich vergewissen van de van toepassing zijnde rechtsregels. Zij dienen te weten dat de (Europese) milieuregelgeving op dit gebied streng is, om de gezondheid van de mens en het milieu te beschermen tegen de schadelijke invloeden. Het ‘de vervuiler betaalt’-principe brengt met zich dat verdachten verantwoordelijk zijn om op milieuvriendelijke wijze om te gaan met hun afgedankte schepen. Maar de verdachten geven geen blijk van hun verantwoordelijkheid in deze problematiek. Niet is gebleken van enige inspanning ten aanzien van de manier waarop zij zich het beste en op legale wijze van de schepen konden ontdoen.”

Strafeisen

Het OM eiste tegen de natuurlijke personen een werkstraf van 240 uur, waarvan 120 uur voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar, respectievelijk een werkstraf 160 uur waarvan 80 uur voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. en een werkstraf van 80 uur waarvan 40 uur voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Tegen twee rechtspersonen eiste het OM twee geldboetes van 50.000 euro ieder en tegen de derde rechtspersoon een geldboete van 100.000 euro. Er volgt op een later moment nog een vordering tot ontneming tegen de verdachte bedrijven.

De Rechtbank Rotterdam doet op 28 juni a.s. om 13 uur uitspraak.

Over de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen

Bij het uit- en invoeren van afval of bij het vervoeren van afval door een EU-lidstaat, gelden Europese regels. De Europese Unie streeft met haar afvalstoffenwetgeving en milieubeleid een hoog beschermingsniveau na met als doel de nadelige gevolgen voor de gezondheid van de mens en het milieu als gevolg van handelingen met afvalstoffen zoveel als mogelijk te beperken. Meer informatie over de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) is hier te vinden: Afvaltransport EVOA | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) (ilent.nl)

Bron: OM