EBA verscherpt AML/CFT-toezicht in de EU door herziene richtsnoeren en nauwere samenwerking
/De Europese Bankautoriteit (EBA) heeft haar herziene richtsnoeren voor risico gebaseerd toezicht op de naleving door kredietinstellingen en financiële instellingen van de verplichtingen inzake de bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (AML/CFT) gepubliceerd. In de richtsnoeren wordt uiteengezet welke stappen toezichthouders moeten ondernemen om een adequaat AML/CFT-toezicht op hun sector te waarborgen en de vaststelling door kredietinstellingen en financiële instellingen van doeltreffende beleidsmaatregelen en procedures voor het beheer van risico's op het gebied van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te ondersteunen. De EBA heeft besloten deze richtsnoeren bij te werken en aan te scherpen in het licht van de bevindingen van haar lopende werkzaamheden ter evaluatie van de aanpak die de bevoegde autoriteiten volgen bij het AML/CFT-toezicht. Uit deze bevindingen blijkt dat sommige bevoegde autoriteiten de tenuitvoerlegging van de risico gebaseerde benadering van het AML/CFT-toezicht als een uitdaging beschouwden.
De herziene richtsnoeren bouwen voort op de bestaande vierstappenbenadering van het risico gebaseerde AML/CFT-toezicht en bieden aanvullende richtsnoeren voor risicobeoordelingen op het gebied van het witwassen van geld en terrorismefinanciering, met inbegrip van de sectorale risicobeoordeling. Zij helpen toezichthouders ook bij het kiezen van de meest doeltreffende instrumenten om hun toezichtdoelstellingen te bereiken, onder meer in situaties waarin zij inbreuken en zwakke punten in de systemen en het controlekader van instellingen hebben vastgesteld, en benadrukken het belang van samenwerking tussen AML/CFT-toezichthouders en andere belanghebbenden, waaronder toezichthouders, financiële inlichtingeneenheden (FIE's) en belastingautoriteiten. Deze samenwerking kan bijvoorbeeld plaatsvinden in AML/CFT-colleges, dit zijn permanente structuren waarin AML/CFT-toezichthouders bijeenkomen om informatie uit te wisselen over instellingen die grensoverschrijdend in ten minste drie lidstaten actief zijn (AML/CFT-colleges worden nader toegelicht in de bijbehorende informatiebladen).
Wanneer de richtsnoeren in werking treden, zullen zij een grotere convergentie van de toezichtpraktijken in de EU in de hand werken en aldus bijdragen aan een verdere versterking van de AML/CFT-verdediging van Europa voordat het nieuwe rechtskader in werking treedt.
Rechtsgrondslag en achtergrond
Richtlijn (EU) 2015/849 (AMLD) stelt de risico gebaseerde benadering centraal in de AML/CFT-regeling van de EU. Artikel 48, lid 10, van de Anti-witwasrichtlijn draagt de EBA op richtsnoeren uit te vaardigen die tot de bevoegde autoriteiten zijn gericht en die betrekking hebben op de kenmerken van een risico gebaseerde benadering van het toezicht en de stappen die moeten worden genomen bij het uitoefenen van toezicht op risico gebaseerde basis.
De eerste richtsnoeren voor risico gebaseerd toezicht werden in 2016 door de Europese Toezichthoudende Autoriteiten (ETA's) gepubliceerd. Zij creëerden een gemeenschappelijk begrip van de risico gebaseerde benadering van AML/CTF-toezicht en zetten met name de stappen uiteen die toezichthouders moeten nemen om toezicht op risico gebaseerde basis uit te voeren. Samen met de richtsnoeren van de ETA's over de risicofactoren van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme hebben zij de wijze waarop AML/CFT-toezicht in de EU wordt uitgeoefend, ingrijpend veranderd. In de herziene richtsnoeren is rekening gehouden met wijzigingen in het EU-rechtskader die sinds de publicatie van de oorspronkelijke richtsnoeren in werking zijn getreden, alsook met nieuwe internationale richtsnoeren van de Financial Action Task Force(FATF) en het Bazels Comité voor het Bankentoezicht (BCBS) over dit onderwerp.
De EBA heeft tussen maart en juni 2021 een raadpleging over deze richtsnoeren gehouden. In haar in juni 2021 gepubliceerde Speciaal Verslag 2021/13 riep de Europese Rekenkamer op tot meer consistentie in de AML/CFT-aanpak van het toezicht en erkende zij de noodzaak om deze richtsnoeren met voorrang te publiceren vóór eind 2021.
