De Europese Commissie wil met de oprichting van een Europese cybereenheid tegemoetkomen aan de groeiende behoefte aan een collectief Europees optreden om de dreiging van cyberaanvallen tegen te gaan. De Commissie beoogt Europese burgers, bedrijven en instellingen beter te beschermen tegen dergelijke cyberaanvallen door de beschikbare kennis en middelen op dit gebied te bundelen.

Het gaat om de aanbeveling van de Europese Commissie inzake de oprichting van een gezamenlijke cybereenheid, die op 23 juni 2021 door de Commissie is gepubliceerd.

Achtergrond

De bredere context van de aanbeveling is gelegen in de hoge prioriteit die de Europese Commissie aan de onderwerpen digitalisering en cyberbeveiliging geeft. In dit kader heeft de Commissie het belang van ‘Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk’ al benadrukt in haar politieke beleidslijnen voor de periode 2019-2024 . Daarbij heeft zij gerefereerd aan het opzetten van een Europese cybereenheid, die tot doel heeft informatie-uitwisseling te vergemakkelijken en een hoog beschermingsniveau te bieden. Sindsdien is het belang van het oprichten van een gezamenlijke Europese cybereenheid nog verder uitgelicht in de EU-cyberbeveiligingsstrategie (alleen Engelstalig). Deze EU-cyberbeveiligingsstrategie maakt op zijn beurt weer onderdeel uit van de EU-strategie voor een veiligheidsunie en van de strategie om Europa’s digitale toekomst vorm te geven .

Doelstellingen en vorm van de gezamenlijke cybereenheid

De aanbeveling tot het oprichten van een gezamenlijke Europese cybereenheid vormt één van de sluitstukken van de Europese cyberbeveiligingsstrategie. Het doel van de gezamenlijke Europese cybereenheid is dat deze eenheid, door verbeterde EU-coördinatie en bundeling van middelen en kennis, de Europese Unie beter in staat zal stellen cyberaanvallen te doorstaan en te voorkomen. Om dit effectief te bereiken moet volgens de Commissie gezamenlijk worden opgetreden, en moet informatie-uitwisseling op dit gebied plaatsvinden op basis van het ‘need to share’-beginsel in plaats van het ‘need to know’-beginsel.

Meer concreet bepaalt de aanbeveling van de Commissie dat de gezamenlijke Europese cybereenheid zowel een fysiek als een virtueel platform voor samenwerking zal hebben. Op het virtuele platform moeten tools voor samenwerking tussen onder meer lidstaten, EU-instellingen en private partijen worden geboden en moet gemakkelijke informatie-uitwisseling mogelijk worden gemaakt. Wat betreft het fysieke platform moet de gezamenlijke Europese cybereenheid het mogelijk maken dat aan EU-lidstaten, in het geval dat zich een incident voordoet, hulp kan worden geboden in de vorm van bijvoorbeeld technologische middelen en door beschikbaarheid van experts. Daarnaast worden vanuit de gezamenlijke cybereenheid rapporten opgesteld over de staat van de cyberveiligheid in de EU. De Commissie voorziet dat de gezamenlijke Europese cybereenheid activiteiten zal ontplooien ter ondersteuning en coördinatie van het EU-beleid op het gebied van onder andere de bestrijding van cybercriminaliteit, cyberdiplomatie en, waar noodzakelijk, cyberdefensie.

De Commissie is voornemens om ervoor te zorgen dat de gezamenlijke cybereenheid per 30 juni 2023 volledig operationeel zal zijn.