GRECO: 'Kabinet doet te weinig tegen corruptie bij politici en topambtenaren'

De Nederlandse regering doet te weinig aan het tegengaan van corruptie bij politici en topambtenaren. Dat concludeert het anticorruptieorgaan van de Raad van Europa (Greco) in het Fifth Round Compliance Report on the Netherlands. De vijfde evaluatieronde van de GRECO heeft betrekking op "Voorkoming van corruptie en bevordering van integriteit bij centrale overheden (hoogste uitvoerende functies) en rechtshandhavingsagentschappen".

Beoordeelt worden de maatregelen die Nederland heeft genomen om gevolg te geven aan de aanbevelingen die zijn gedaan in het vijfde evaluatierapport van de vijfde ronde over Nederland, dat werd goedgekeurd op de 81e plenaire vergadering van de GRECO 81e plenaire vergadering van de GRECO en op 22 februari 2019 openbaar is gemaakt.

Geoordeeld wordt dat met de aanbevelingen die de GRECO in 2019 heeft gedaan te weinig is gedaan. Acht aanbevelingen zijn gedeeltelijk, maar onvoldoende, opgevolgd en acht aanbevelingen zijn helemaal in de wind geslagen.

GRECO roept de Nederlandse autoriteiten op om doortastende stappen te nemen om de aanbevelingen alsnog op te volgen. Over anderhalf jaar volgt een nieuwe analyse.

Bewindslieden zouden kwetsbaar zijn voor de invloed van lobbyisten en voor corruptie. Er zijn geen duidelijke regels over hoe om te gaan met lobbyisten. Ook aan het verhogen van het bewustzijn inzake integriteitsproblemen wordt niet afdoende gewerkt. Daarnaast zijn de regels voor de overstap van topambtenaren en politici naar de private sector onduidelijk.

Ministers en staatssecretarissen krijgen bij hun aantreden het zogenoemde Blauwe Boek, waarin gedragscodes staan vermeld. Het verbeteren en aanvullen van dat boek biedt te weinig resultaat en dus pleit het het anticorruptieorgaan voor een algemene gedragscode, waar de premier op toe moet zien. Bij handhavingsorganisaties als de politie en de marechaussee is wel enige vooruitgang geboekt. Zo zijn de richtsnoeren met betrekking tot belangenconflicten geactualiseerd op advies van de Greco.

De Raad van Europa, waaraan 47 lidstaten zijn verbonden, is geen officiële EU-instantie en kan ondanks zijn aanbevelingen geen sancties opleggen. De Raad werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht met als doel waarden inzake de democratie, de rechtstaat en de mensenrechten te bevorderen.