Onlangs heeft het Network of Corruption Prevention Authorities (NCPA) praktische richtlijnen gepubliceerd voor bedrijven over hoe om te gaan met facilitation payments.

Facilitation payments wel of niet strafbaar?

In veel jurisdicties worden facilitation payments als steekpenningen beschouwd en is het betalen dan wel het in ontvangst nemen ervan strafbaar. Dit is in ieder geval zo in het Verenigd Koninkrijk, Brazilië, Frankrijk en Singapore. In de FCPA (VS) zijn facilitation payments, die worden gedaan ter bevordering van routinematige overheidshandelingen door een ambtenaar, vrijgesteld van handhaving. Nederland heeft onlangs nieuw beleid ingevoerd op grond waarvan facilitation payments niet langer zijn vrijgesteld van vervolging.

Strikt genomen zijn facilitation payments in Nederlands dus gewoon strafbaar. Uit de oude Aanwijzing opsporing en vervolging buitenlandse corruptie uit 2013 bleek dat het OM niet een strenger vervolgingsbeleid voor de omkoping van buitenlandse ambtenaren wilde hanteren dan waartoe het OESO Anti-corruptieverdrag verplichtte. Gedragingen die volgens dat verdrag zijn aan te merken als facilitation payments werden dan ook niet vervolgd. De oude aanwijzing bevatte factoren om te bepalen of aanvaardbare facilitation payments aan de orde waren. Een jaar na het van kracht worden van de oude OM-aanwijzing, verscheen echter een (verplicht op te volgen) OESO-richtlijn waarin het aanbieden of betalen van smeergelden werd verboden en bedrijven werden aangemoedigd weerstand te bieden tegen verzoeken om dit soort omkopingen.

De nieuwe OM-aanwijzing uit oktober 2020 bevat geen overwegingen meer over facilitation payments. Daaruit lijkt te volgen dat vervolging voor facilitation payments niet langer is uitgesloten. Het OM heeft deze wijziging echter niet toegelicht. Hierdoor is onduidelijk wat de achtergrond of reden voor de wijziging is en welk beleid het OM nu ten aanzien van facilitation payments zal voeren.

Network of Corruption Prevention Authorities

Het Network of Corruption Prevention Authorities ("NCPA"), dat in 2018 is opgericht in het kader van de Groep van staten tegen corruptie ("GRECO") van de Raad van Europa, is een vereniging van anticorruptieagentschappen over de hele wereld. Het telt momenteel 29 leden. Het roulerende voorzitterschap werd voor 2020 bekleed door de AFA (Frankrijk).

De NCPA heeft ten doel het verzamelen, beheren en uitwisselen van anticorruptie-informatie en beste praktijken tussen de autoriteiten te bevorderen en te verbeteren, alsook de capaciteiten van de deelnemende autoriteiten te vergroten, hun operationele onafhankelijkheid te versterken en internationale normen te bevorderen.

Lees verder: