Rechtbank Midden-Nederland 12 oktober 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:4852

Een 60-jarige lokale journalist uit Almere is door de politierechter van de rechtbank Midden-Nederland vrijgesproken van smaadschrift en smaad. De journalist van Almere DEZE WEEK mocht aannemen dat berichten die hij van een wethouder ontving zo persoonlijk waren dat daardoor een zakelijk contact niet meer mogelijk was. Door daarover te publiceren, diende hij het zogenoemde algemeen belang.

Rode oortjes

De journalist en de wethouder hadden regelmatig zakelijk contact. Dat contact verliep zowel via de privé als werktelefoon van de bestuurder. Eind mei 2018 ontving de journalist een bericht via Facebook Messenger waarin de lettercombinatie ‘cymbub’ en emoticons van een kat, een duimpje en een smiley stond. Op 4 juni vond er een spraakoproep plaats vanuit de telefoon van de wethouder. In een spraakverbinding van 11 seconden hoorde de journalist geluiden die hij typeerde als seksgeluiden. Direct daarna stuurde hij een collega een berichtje dat hij een ‘masturberende wethouder’ aan de telefoon had. De volgende dag wees de journalist de wethouder op dat, mogelijk per ongeluk gevoerde, ‘broekzakgesprek’. De bestuurder bedankte de journalist en vroeg hem of hij geen ‘rode oortjes’ gekregen had. Dat was voor de journalist de bevestiging dat het gesprek seksueel getint was en niet per ongeluk gevoerd kon zijn. Hierop informeerde de hoofdredacteur van Almere DEZE WEEK de burgemeester en een dag later vond er een gesprek plaats tussen de betrokkenen. Die avond stuurde de wethouder opnieuw een emoticon van een kat-met-schaamrood naar de journalist. In de dagen daarna vonden er opnieuw gesprekken plaats. Op 12 juni heeft de krant een artikel geplaatst waarin staat dat de werkrelatie tussen de redactie en de wethouder ernstig verstoord is vanwege zeer persoonlijke berichten. Twee dagen later zeggen een aantal coalitiepartijen het vertrouwen in de wethouder op waarna hij besluit om op te stappen.

Geen seksgeluiden

De wethouder doet aangifte van smaad. Dat leidt uiteindelijk tot vervolging van de journalist. Volgens de bestuurder waren de berichten per ongeluk verzonden, maar de redactie van de lokale krant gelooft dat niet. Verder zegt de wethouder dat hij tijdens het gesprek van 4 juni op de toilet zat om zich te ontlasten, hij ontkent dat er sprake is geweest van seksueel-getinte geluiden. Dat gesprek is niet opgenomen en niemand kan vast stellen wat er nu precies te horen was.

Mocht de journalist publiceren?

In deze zaak moet de politierechter vaststellen of de journalist mocht aannemen dat de berichten seksueel van aard waren en of hij daar – in het algemeen belang – over mocht publiceren. Die vraag wordt bevestigend beantwoord. Het rode oortjes bericht is verzonden op een moment waarop de journalist nog niet duidelijk had gemaakt dat hij de eerdere berichten seksueel interpreteerde. De wethouder had voor de verzending van dit bericht ook geen navraag gedaan wat hij had gehoord. Gezien de inhoud van het eerdere bericht van de journalist vindt de politierechter dit antwoord opmerkelijk voor een kennelijk zo ervaren publieke bestuurder. In het algemeen mag van een publieke figuur als een wethouder verwacht worden dat hij eerst uitzoekt wat er speelt voordat hij reageert richting een journalist. De wethouder neemt daarmee het risico dat zijn reactie verkeerd wordt begrepen. Het is begrijpelijk dat de journalist de verstuurde berichten seksueel interpreteert. Dat de wethouder in het eerste gesprek een beroep heeft gedaan op het rapport van een recent integriteitsonderzoek mocht de journalist opvatten als een vorm van machtsuitoefening. Iemand kan immers in het verleden integer gehandeld hebben en toch op een later moment in een persoonlijk contact over de schreef gaan. Dat de wethouder na dat gesprek aan de journalist een emoticon van een kat-met-schaamrood verstuurt, maakt het erger. De politierechter is dan ook van mening dat de journalist mocht concluderen dat de wethouder hem persoonlijke berichten heeft gestuurd die hij als onbetamelijk en intimiderend heeft ervaren. Daardoor is de werkrelatie wethouder-journalist ernstig verstoord. Die situatie is in belangrijke mate toe te rekenen aan de reacties van de wethouder. Er was daarom sprake van een algemeen belang en dus is er geen sprake van smaadschrift of smaad.

Lees hier de volledige uitspraak.