Rechtbank Den Haag 3 februari 2021, ECLI:NL:RBDHA:2021:759

De rechtbank heeft uitspraak gedaan in een civiele procedure tussen een oud-hoofdofficier van Justitie van het parket Rotterdam (eiser) en de Onderzoekscommissie Openbaar Ministerie. De rechtbank heeft beslist dat de Commissie door de manier waarop het rapport tot stand is gekomen onrechtmatig heeft gehandeld tegenover eiser. Ook de inhoud van het rapport is op bepaalde punten onrechtmatig tegenover hem. De Onderzoekscommissie is daarom aansprakelijk tegenover eiser en veroordeeld tot schadevergoeding. De hoogte daarvan moet in een andere procedure worden vastgesteld.

Opdracht tot feitenonderzoek en rapport Commissie

Naar aanleiding van mediaberichten heeft het College van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie (OM) de Commissie opdracht gegeven om een feitenonderzoek te verrichten. Zij moest onder meer de vragen beantwoorden of er aanwijzingen waren dat eiser, toen hij procureur-generaal was, een relatie had met de toenmalige hoofdofficier van Justitie van het Functioneel Parket die hij had moeten melden en hoe het College daarmee is omgegaan. Ook moest zij de vraag beantwoorden hoe de aanbesteding van een software systeem aan het bedrijf van de zwager van eiser was verlopen. Het rapport van de Commissie zou openbaar worden gemaakt.

De rechtbank stelt vast dat de Commissie niet alleen een feitenonderzoek heeft verricht. Het onderzoek heeft ook de kenmerken van een integriteits- en een disciplinair onderzoek. De Commissie heeft een normatief oordeel gegeven over de integriteit van het handelen van eiser. Ten slotte heeft de Commissie algemene aanbevelingen gedaan naar aanleiding van gevoelens van onvrede en zorgen over cultuur- en leiderschapskwesties die binnen het OM leven en waarop zij in haar onderzoek is gestuit. De rechtbank oordeelt dat de Commissie dit alles mocht binnen haar opdracht. De Commissie moest wel rekening houden met de belangen van eiser.

Onzorgvuldig

De rechtbank is van oordeel dat de Commissie onzorgvuldig tegenover eiser heeft gehandeld. De Commissie heeft in haar onderzoek fouten gemaakt bij de toepassing van hoor en wederhoor tegenover eiser. De Commissie heeft ook een aantal passages in het rapport te ferm geformuleerd. Die fermheid is een probleem omdat de Commissie met haar rapport meerdere doelen heeft willen dienen. De Commissie heeft niet alleen feitelijke vragen over het handelen van eiser willen beantwoorden, maar ook een oordeel willen geven over de integriteit van dit handelen. En de Commissie heeft met algemene aanbevelingen recht willen doen aan de onvrede en zorgen die informanten bij haar hebben geuit over de cultuur binnen het OM. Deze drietrapsraket maakte vrijwel onvermijdelijk dat eiser de verpersoonlijking is geworden van OM-brede cultuurproblemen in de omgang met integriteitsissues, die de Commissie in haar rapport ook beschrijft. De slotsom van de rechtbank is dat de Commissie onvoldoende rekening heeft gehouden met de belangen van eiser.

Ontslag

Nadat de Commissie het rapport heeft uitgebracht, is eiser door het College ontslagen. In een andere (bestuursrechtelijke) procedure heeft hij bezwaar gemaakt tegen zijn ontslag. Daarop is nog niet beslist.

Lees hier de volledige uitspraak.