Nederland is de laatste jaren opgeschrikt door een aantal ernstige incidenten in de chemische industrie. Bedrijven die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen worden over het algemeen jaarlijks geïnspecteerd op basis van het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo).

In de nasleep van ongevallen bij Brzo-bedrijven kan het handelen van toezichthouders onder een vergrootglas komen te liggen. In een nieuw onderzoek werden toezicht, regelovertreding en handhaving in de aanloop van acht veiligheidsincidenten bij Brzo-bedrijven bestudeerd.

Conclusie

In een aantal ongevalscasussen was volgens inspecteurs geen sprake van regelovertreding, omdat was voldaan aan de inspanningsverplichting die volgt uit de geldende doelregelgeving. Indien er wel sprake was van oorzakelijke regelovertreding, bleek deze in geen van de onderzochte casussen gedetecteerd tijdens eerdere inspecties. Detectie werd onder meer bemoeilijkt door begrensde inspectiecapaciteit, verschil tussen papieren en operationele werkelijkheid, verminderde focus op nieuwe risico’s en het ontbreken van (zeer) specialistische kennis.

De huidige bevindingen tonen aan dat de potentie van nieuwe reguleringsstrategieën als doelregelgeving en systeemgericht toezicht enkel onder de juiste omstandigheden kan worden geëffectueerd. Inspecteurs dienen te beschikken over voldoende toezichtscapaciteit, informatie en expertise om veiligheidssystemen te beoordelen en over het zelfvertrouwen en de bestuurlijke steun hieraan gevolgen te verbinden. Daarnaast dient te worden geanticipeerd op voorstelbare, nieuwe risico’s. Desondanks blijft het vaststellen van geaccepteerde risico’s via onderbouwde risicoprioritering onvermijdelijk.

Lees het volledige onderzoek: