Zes uitspraken rond functioneel daderschap in het bestuursrecht
/In de uitspraken van 31 mei 2023 over functioneel daderschap heeft de Afdeling bestuursrechtspraak haar rechtspraak over het overtrederschap genuanceerd.
Deze nuancering krijgt verder vorm in zes uitspraken die de Afdeling bestuursrechtspraak vandaag, op 24 januari, doet.
Het gaat om zaken waarin de colleges van burgemeester en wethouders van Amsterdam, Utrecht en Den Haag boetes hebben opgelegd aan eigenaren van woningen. Volgens de colleges van B&W zijn de woningen zonder vergunning onttrokken aan de woningvoorraad of omgezet in onzelfstandige woonruimte. Dat is in strijd met de Huisvestingswet. In twee van de zes zaken werd zonder vergunning een woning verhuurd aan toeristen, in een zaak bleek de woning te worden gebruikt door prostituees en in een andere zaak als hennepkwekerij en in de twee laatste zaken was sprake van illegale kamerverhuur. De eigenaren van de woningen waren tegen de boetes in hoger beroep gekomen bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Zij vonden dat zij door de gemeente onterecht als ‘functioneel dader’ zijn aangemerkt.
Het bestuursorgaan moet bewijzen dat aan beide criteria voor functioneel daderschap is voldaan: beschikken en aanvaarden. Een overtreding kan aan een functioneel dader worden toegerekend als deze erover kon “beschikken” of de overtreding plaatsvindt en daarnaast de gedraging “aanvaardt”. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is het college van B&W er in vijf van de zes zaken niet in geslaagd om aan te tonen dat de eigenaren de overtreding hebben aanvaard. Alleen in de Amsterdamse zaak waarin prostituees de woning gebruikten, komt de Afdeling bestuursrechtspraak tot het oordeel dat de eigenaar de overtreding heeft aanvaard door "niet de zorg te betrachten die in redelijkheid van hem kon worden gevergd" met het oog op het voorkomen van het illegale gebruik van de woning. In deze zaak blijft de boete dus staan.
In de vijf andere zaken herroept de Afdeling bestuursrechtspraak de boetes, waarmee die dus van tafel zijn.
