In het contradictoire proces dat de wetgever met de modernisering van het Wetboek van Strafvordering (Sv) voor ogen staat, wordt van de verdediging actieve deelname aan het strafproces verwacht. De verwachting dat de verdachte tegenspraak levert op de tegen hem ingebrachte beschuldiging en medeverantwoordelijkheid neemt voor het verloop van het proces, ligt duidelijk in het wetsvoorstel besloten. In haar advies over het wetsvoorstel wijst de Afdeling Advisering dan ook op het belang van adequate randvoorwaarden voor het kunnen leveren van tegenspraak, zoals het (tijdig) informeren van de verdachte over zijn rechten, het recht op (tijdige) kennisneming van de processtukken, het belang van adequate rechtsbijstand en de positie van de verdachte in hoger beroep. Een andere belangrijke voorwaarde voor het kunnen leveren van tegenspraak houdt in dat de verdediging (effectief) invloed kan uitoefenen op de feitenvaststelling. In de inrichting van het contradictoire strafproces ligt immers ook een verwachting besloten dat door of namens de verdachte eventuele relevante feiten naar voren worden gebracht, dat verzoeken worden ingediend die licht kunnen werpen op de in de visie van de verdediging relevante feiten, en/of dat verweren worden gevoerd die bijdragen aan een ‘juiste’ feitenvaststelling door de rechter.

Hoewel dat aspect in de literatuur – al dan niet zijdelings – aan de orde is gekomen, krijgt het minder aandacht in het advies van de Raad van State. Tegelijkertijd lijkt het tamelijk evident dat de verwachting van tegenspraak door de verdediging gepaard moet gaan met adequate mogelijkheden om bij te dragen aan de feitenvaststelling. Noemenswaardig in dat verband is de door de Afdeling Advisering opgeworpen vraag of de wetgever ook een versterking van het contradictoire karakter van het strafproces beoogt. In dat geval ligt een uitbreiding van de mogelijkheden van de verdediging immers voor de hand. Vooralsnog heeft de wetgever op deze vraag echter geen antwoord gegeven.

Tegen deze achtergrond is het doel van deze bijdrage om te inventariseren hoe het er in het nieuwe wetboek voorstaat met de mogelijkheden voor de verdediging om invloed uit te oefenen op de feitenvaststelling.

Lees verder: