Europese Commissie: OLAF moet nog grotere rol spelen bij het tegengaan van afvalhandel en het bestrijden van klimaatverandering

De Europese Commissie heeft een voorstel aangenomen om de EU-regels voor afvaltransporten te herzien. De voorgestelde wijzigingen houden onder meer in dat het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) een grotere rol krijgt bij de bestrijding van verdachte grensoverschrijdende afvalhandel binnen de EU.  

Volgens schattingen is mogelijk 30% van alle afvaltransporten illegaal. Dit zou criminelen tot 9,5 miljard opleveren. Jaarlijks wordt 70 miljoen ton afval binnen de EU vervoerd, naast de bijna 33 miljoen ton afval die de EU naar niet EU-landen uitvoert.

Dankzij zijn jarenlange ervaring spoort OLAF de illegale grensoverschrijdende handel in gevaarlijke stoffen op. OLAF werkt nauw samen met de nationale autoriteiten van de lidstaten en van derde landen, om pogingen tot internationale afvalsmokkel op te sporen en te stoppen. Dankzij de waarschuwingen en inlichtingen door OLAF, hebben de Italiaanse autoriteiten bijvoorbeeld onlangs 800 ton afval tegengehouden.

OLAF wisselt real-time informatie over verdachte afvaltransporten uit met douane- en milieuautoriteiten van EU-landen van herkomst, en niet EU-landen van bestemming. OLAF controleert zowel de oorspronkelijke heenzendingen als de terugzendingen van geweigerde containers, om ervoor te zorgen dat deze niet worden onderschept op hun weg terug naar het EU-land van herkomst. OLAF neemt ook deel aan de operaties die onder de paraplu van de Werelddouaneorganisatie worden georganiseerd, om illegale transporten van gevaarlijk afval aan te pakken.

Binnen zijn werkzaamheden heeft OLAF verdachte afvalbewegingen binnen de EU opgespoord. Deze transporten worden ofwel georganiseerd om de sporen van afval bestemd voor illegale export te verbergen, ofwel met het doel afval illegaal binnen de EU te lozen. Volgens het voorstel van de Commissie om de afvaltransportvordering van de EU te herzien, krijgt OLAF de taak om zijn deskundigheid en instrumenten ook ten dienste te stellen van de nationale autoriteiten, met betrekking tot verdachte afvaltransporten binnen de EU en om transnationale onderzoeken naar afvalhandel door EU-lidstaten te ondersteunen. Doel is de algemene handhavingscapaciteit te versterken en optimaal gebruik te maken van de beschikbare middelen.

Ville Itälä, directeur-generaal van OLAF:

"I very much welcome the European Commission’s proposal. Illicit waste shipments are one of the worst environmental crimes. And not only do they harm our planet – they also fuel international criminal networks. OLAF has two decades of experience against international smuggling of all kinds: we investigate, track down shipments, connect the dots, bridge different national systems, detect the broader scheme. We look forward to putting this expertise at the service of Europe’s green ambitions and lawfulness."

De nieuwe regels die door de Europese Commissie zijn voorgesteld, zullen nu door het Europees Parlement en de Raad worden besproken.

OLAF’s missie, mandaat en bevoegdheden

OLAF heeft tot taak om, met EU-middelen, fraude op te sporen, te onderzoeken en te stoppen.

OLAF vervult zijn taak door:

• onafhankelijke onderzoeken uit te voeren naar fraude en corruptie, om ervoor te zorgen dat al het geld van de EU-belastingbetaler terechtkomt bij projecten die werkgelegenheid en groei in Europa kunnen creëren;

• bij te dragen tot een groter vertrouwen van de burgers in de EU-instellingen door onderzoek te doen naar ernstig wangedrag van EU-personeel en leden van de EU-instellingen;

• Een degelijk fraudebestrijdingsbeleid van de EU te ontwikkelen.

In zijn onafhankelijke onderzoeksfunctie kan OLAF zaken onderzoeken die verband houden met fraude, corruptie en andere strafbare feiten die financiële belangen van de EU schaden en betrekking hebben op:

• alle EU-uitgaven: de belangrijkste uitgavenscategorieën zijn de structuurfondsen, het landbouwbeleid en de fondsen voor plattelandsontwikkeling en ontwikkelingsfondsen, directe uitgaven en externe hulp;

• sommige gebieden van EU-inkomsten, voornamelijk douanerechten;

• verdenkingen van ernstig wangedrag door EU-personeel en leden van de EU-instellingen.

Zodra OLAF zijn onderzoek heeft afgerond, is het aan de bevoegde EU- en nationale autoriteiten om de aanbevelingen van OLAF te onderzoeken en een besluit te nemen over het gevolg ervan.