Jaarverslag Europees Openbaar Ministerie 2023
/Uit het jaarverslag van het Europees Openbaar Ministerie (EOM) blijkt onder meer een stijging van het aantal aangiften van misdrijven en van het aantal geopende onderzoeken. Btw-fraude, onderzoeken over financiering in het kader van NextGenerationEU en een toename van beslissingen over bevriezing zijn een aantal rode draden in het jaarverslag.
Het jaarverslag 2023 van het EOM (EPPO) werd op 1 maart 2024 gepubliceerd. Uit het jaarverslag van het Europees Openbaar Ministerie blijkt onder meer dat het eind 2023 in totaal 1 927 actieve onderzoeken kende, met een totale geschatte schade voor de EU-begroting van 19,2 miljard euro. 59 procent (11,5 miljard euro, wat overeenkomt met 339 onderzoeken) daarvan hield verband met ernstige, grensoverschrijdende btw-fraude. Bij dit soort fraude zijn vaak geraffineerde criminele organisaties betrokken en het is bijna onmogelijk om deze fraude vanuit een puur nationaal perspectief op te sporen.
Ook nieuwe bronnen van EU-financiering zijn het doelwit van fraudeurs. Eind 2023 had de EPPO 206 actieve onderzoeken in verband met de eerste financieringsprojecten van de NextGenerationEU, met een geschatte schade van meer dan 1,8 miljard euro. Dit is ongeveer 15 procent van alle gevallen van uitgavenfraude met EU-middelen die de EPPO in de verslagperiode heeft behandeld, maar in termen van geschatte schade komt dit overeen met bijna 25 procent. Dit aantal kan alleen maar toenemen in de context van de versnelde tenuitvoerlegging van de financiering van de volgende generatie van de EU. In 2023 is de EPPO ook begonnen met het identificeren van georganiseerde criminele groepen die betrokken zijn bij dit soort frauduleuze activiteiten.
In lopende EPPO-onderzoeken wordt deelname aan een criminele organisatie het vaakst aangetroffen in verband met btw-carrouselfraude of douanefraude. Criminele organisaties zijn echter ook actief op het gebied van fraude met EU-middelen, zowel bij niet-aanbestedingsfraude (bijvoorbeeld georganiseerde fraude met landbouwfondsen) als bij aanbestedingsfraude (zoals onrechtmatige deelname aan meerdere grootschalige aanbestedingsprocedures).
2023 in cijfers
Enkele belangrijke cijfers uit het jaarverslag 2023 (zie ook deze speciale webpagina van het EOM) zijn:
4 187 aangiften van misdrijven werden verwerkt (26 procent meer dan in 2022);
1 371 onderzoeken werden geopend (58 procent meer dan in 2022);
1 927 actieve onderzoeken (met een geschatte schade van 19,2 miljard euro);
17,5 procent van de actieve onderzoeken (339) hield verband met btw-fraude, maar is goed voor 59 procent (11,5 miljard euro) van de totale geraamde schade;
Meer dan 200 onderzoeken in verband met financiering in het kader van NextGenerationEU, met een geschatte schade van meer dan 1,8 miljard euro;
1,5 miljard euro aan beslissingen tot bevriezing (meer dan vier keer zoveel als in 2022);
139 tenlasteleggingen (meer dan 50 procent meer dan in 2022), met 458 aangeklaagde personen;
140 Europese gedelegeerde aanklagers in actieve dienst;
232 statutaire personeelsleden bij het centrale bureau in Luxemburg.
