Tuchtrecht voor ambtenaren; een oplossing voor het handhavingstekort bij handhavers en toezichthouders

De toeslagenaffaire heeft Nederland in het hart geraakt. Duizenden ouders zijn in grote financiële problemen geraakt doordat de Belastingdienst een ‘spijkerhard’ beleid hanteerde. Kleine fouten werden disproportioneel bestraft, en ook ouders die in het geheel geen blaam trof, werden de dupe. Een deel van de problematiek is terug te voeren op beleid dat op onderdelen de juridische toets der kritiek niet zou kunnen doorstaan. Voorbeelden daarvan zijn de ‘alles-of-niets’ benadering, de wijze waarop ‘opzet/grove schuld’ werd gehanteerd en de discriminerende werking van het risico-classificatiemodel op basis waarvan aanvragen werden geselecteerd voor nadere controle.

Dat de (meeste) betrokken ambtenaren zo kritiekloos uitvoering hebben gegeven aan dit beleid stemt tot nadenken. Mogelijk nog ernstiger is dat ambtenaren ook in de uitvoering van processen waarbij geen sprake was van knellende beleidsvoorschriften, geen gebruik hebben gemaakt van de ruimte om het systeem menselijker en meer integer te maken, maar dat de situatie voor de slachtoffers juist erger werd door het handelen van de ambtenaren. Uit de feiten die naar boven zijn gekomen ontstaat het beeld dat bij de uitvoering van de controles en de gerechtelijke procedures veelvuldig in strijd met wettelijke voorschriften is gehandeld. Voorbeelden daarvan zijn het negeren van de wettelijke termijnen voor het doen van uitspraak op bezwaar en het opzettelijk achterhouden van relevante processtukken waardoor de rechter een juist beeld van de zaak werd onthouden.

Lees verder:

• Tuchtrecht voor ambtenaren; een oplossing voor het handhavingstekort bij handhavers en toezichthouders door Y.E.A Buruma en F.H.H. Sijbers in Tijdschrift voor Sanctierecht & Onderneming