In de praktijk blijkt dat niet alle signalen van zorgfraude kunnen worden opgepakt, omdat de beschikbare opsporings- en handhavingscapaciteit het stellen van prioriteiten noodzakelijk maakt. Ook moet het Openbaar Ministerie (OM) gezien de beperkte capaciteit afwegingen maken als het gaat om daadwerkelijke vervolging. Naast deze dilemma’s spreekt de minister voor Langdurige Zorg en Sport de wens uit dat wordt voorkomen dat daders van zorgfraude ‘ooit nog in herhaling vallen’. Dit maakt het wenselijk dat het strafrecht doeltreffend wordt ingezet. Het doel van ons onderzoek is om te achterhalen of aanpassing van wet- en regelgeving gewenst is om de inzet van het strafrecht te verbeteren.

De discussie over de vraag welke mate van openheid er naar patiënten en hun naasten moet worden betracht in het geval van een calamiteit is door de uitspraak die de Hoge Raad in februari 2023 deed in de Prisma-zaak geïntensiveerd. Maar niet alleen de uitspraak van de Hoge Raad leidt tot hernieuwde aandacht voor dit onderwerp. Ook de eerste evaluatie van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) en de reactie van de minister daarop dragen daaraan bij. En dat geldt ook voor recente uitspraken van tuchtcolleges over calamiteitenrapportages en de veranderde aanpak van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) met betrekking tot calamiteiten. In deze bijdrage bespreek ik al deze ontwikkelingen, om een antwoord te kunnen geven op de vraag waar we nu staan ten aanzien van openheid over calamiteiten.