De aanleiding voor dit themanummer is het 25-jarig jubileum van de invoering van de bestuurlijke boete en de last onder dwangsom in de financiële toezichtwetgeving. Nu kun je je afvragen of de invoering van bestuursrechtelijke sancties op zichzelf wel een feestje waard is nu de rechtsbescherming daartegen op diverse punten ernstige beperkingen kent. Daarnaast roepen recente ontwikkelingen ook de vraag op of het einde van deze Nederlandse handhavingsbevoegdheden op het moment van dit jubileum inmiddels in zicht is: de Nederlandse toezichthouders maken van de 25 jaar geleden toegekende instrumenten in de praktijk nauwelijks gebruik en de bevoegdheden verschuiven steeds meer naar Europa.
In dit artikel zal ik op dat laatste aspect ingaan: de verschuiving naar Europa, maar ook de Europese invloed op de Nederlandse bestuursrechtelijke handhaving, waarbij de rechtsbescherming centraal staat.